Hướng đi nào cho ngành Cửa ở Việt Nam?

Với hơn 30 nghìn cơ sở sản xuất lớn nhỏ trong cả nước, ít ai biết rằng, các cơ sở sản xuất cửa lại đang hết sức tự phát, không theo bất kỳ một tiêu chuẩn kỹ thuật hay quản lý chất lượng nào?

Mạnh ai nấy làm

Ngày nay, cùng với tốc độ phát triển nhanh chóng của ngành Xây dựng, lĩnh vực sản xuất cửa cũng có những bước phát triển mạnh mẽ. Không còn giới hạn ở những cơ sở sản xuất nhỏ lẻ với những bác thợ mộc, thợ nề, với gỗ xoan, gỗ gụ… chất liệu sản xuất cửa ngày càng phong phú hơn, đáp ứng nhu cầu thị trường, từ nhôm đến nhựa, kính, composit…. Quy mô của các cơ sở sản xuất cửa cũng ngày càng lớn.

Ông Ngô Quốc Huân - Chủ tịch HĐQT Cty CP Đầu tư sản xuất và thương mại Hồng Phúc, một trong những doanh nghiệp sản xuất cửa nhận định: Ngày nay, các công trình cao tầng, khu đô thị lớn, có thiết kế rõ ràng yêu cầu các sản phẩm cửa phải có chất lượng ổn định, khả năng chống nước xâm nhập cao hơn và hiểu tính năng mới như cách âm, cách nhiệt, chống cháy… Điều này cũng đòi hỏi các DN sản xuất cửa phải có quy mô ngày càng lớn hơn, thiết bị chuyên nghiệp để đảm bảo chất lượng và tiến độ thi công.

Theo ước tính sơ bộ của các DN cửa và vật tư ngành Cửa ở mỗi tỉnh thành có ít nhất khoảng 500 cơ sở sản xuất cửa. Như vậy, cả nước đã có hơn 30.000 cơ sở sản xuất lớn nhỏ trong lĩnh vực này, với hàng trăm nghìn nhân công. Thế nhưng các DN ngành Cửa lại chưa chịu bất kỳ một sự quản lý chất lượng hay tiêu chuẩn kỹ thuật nào. Tất cả vẫn là mạnh ai nấy làm, vừa làm vừa tự mày mò, nghiên cứu.

Chưa có cơ quan nào quản lý chất lượng?

Ông Nguyễn Quốc Văn - Phó tổng giám đốc Cty Đầu tư AMG Việt Nam – DN chuyên sản xuất phụ kiện cửa cho biết: Trên thế giới ngành Cửa đã phát triển từ rất lâu đời. Họ có những DN có tuổi đời cả trăm năm, với nhiều triển lãm, trung tâm kiểm định kỹ thuật bài bản.

Trong khi đó, Việt Nam còn chưa có cả trường lớp đào tạo. Ngay các tòa nhà lớn sử dụng nhiều cửa kính như Kangnam, Bitexco… cũng mới chỉ xuất hiện khoảng chục năm nay.

Tuy nhiên, khi lực lượng sản xuất ngày càng lớn, ngành Cửa lại vấp phải một thực tế đáng báo động, đó là tình trạng đầu tư sản xuất manh mún, tự phát, cạnh tranh không lành mạnh theo kiểu mạnh ai người nấy làm, hàng thật, hàng giả lẫn lộn.

Đặc biệt hơn, trong hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật hiện nay, chưa có hoặc có nhưng rất hiếm văn bản quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật chất lượng đối với lĩnh vực cửa. Điều đó có nghĩa, sản phẩm làm ra chưa hề được quản lý bởi cơ quan chức năng nào? Sản phẩm tung ra thị trường của nhà sản xuất nào thì theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất đó.

Một số cơ sở sản xuất không đủ trình độ năng lực nên chuyển sang sử dụng phụ kiện không đạt chất lượng, bán rẻ, bán phá giá thị trưởng, làm ảnh hưởng đến những DN làm ăn chân chính khác.

Ông Văn dẫn chứng, một số sản phẩm ban đầu được nhập về với chất lượng cao, nhưng sau một thời gian tung ra thị trường, nhà sản xuất vì ham lợi nhuận lại làm ra hàng nhái kém chất lượng, bán ra thị trường với giá rẻ hơn, mà người tiêu dùng thì rất khó có thể phân biệt được thật giả như thế nào.

Một hạn chế nữa của việc không có hệ thống tiêu chuẩn chất lượng, theo ông Ngô Quốc Huân, ấy là khi ngành Cửa trong nước cạnh tranh với DN nước ngoài trên chính đất nước mình.

DN nước ngoài khi dự thầu thường đưa ra các văn bản, quy chuẩn tiêu chuẩn kỹ thuật khẳng định chất lượng sản phẩm rất bài bản của nước họ, trong khi DN trong nước thì rất lúng túng trong vấn đề này.

Thêm nữa, các DN sản xuất cửa với các đơn vị thiết kế và chủ đầu tư cũng chưa liên kết kết được với nhau, nên chưa tạo ra được một thương hiệu đủ mạnh để cạnh tranh trên thị trường.

Cần một mái nhà chung

Doanh nhân trẻ Tô Văn Mạnh bày tỏ quan điểm: “Cửa và kính chiếm tới 1/4 diện tích tường trong một ngôi nhà. Trước thực trạng hàng tốt, hàng xấu lẫn lộn, chúng tôi mong muốn Nhà nước xây dựng bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn về ngành Cửa, làm tiêu chí để DN dựa vào thực hiện. Hiện nay, nhà sản xuất nào cũng nói sản phẩm của mình tốt mà không có ai đánh giá sản phẩm đó đang ở cấp độ nào”.

Tương tự, doanh nhân trẻ Đặng Hoàng Anh - Chủ tịch HĐQT Cty CP XNK&ĐTXD Hoàng Anh cũng cho rằng: Chất lượng sản phẩm là yếu tố rất quan trọng nhưng lại đang bị bỏ ngỏ, chưa có cơ quan nào kiểm soát. Ngay như với thanh nhôm, thanh nhựa cũng đã có rất nhiều chủng loại khác nhau, nên phải có những quy chuẩn, tiêu chuẩn tối thiểu quy định để mọi người thực hiện.

Theo các DN, cùng với nghiên cứu mở thêm các ngành nghề đào tạo về cửa thì việc thành lập một tổ chức xã hội nghề nghiệp đối với ngành Cửa vào lúc này là rất cần thiết, bởi đây sẽ là nơi định hướng, sinh hoạt, giúp đỡ, cùng nhau thẩm định sản phẩm trước khi đưa ra thị trường.

Hiệp hội cũng sẽ là nơi tập hợp được những ý kiến đóng góp của DN ngành cửa, kiến nghị lên các cơ quan chức năng, để từ đó có thể ban hành được những chính sách phù hợp nhất, mục đích cuối cùng là DN cùng nhau lớn mạnh, còn người tiêu dùng sẽ được nhận sản phẩm tốt nhất.